Sociale vaardigheden

Visie op sociale veiligheid

Wij vinden het belangrijk dat kinderen met plezier naar school gaan en zich er thuis voelen. Een prettig en veilig schoolklimaat waar geborgenheid en ondersteuning wordt geboden, is een voorwaarde voor de ontwikkeling van elk kind. Door op een respectvolle manier met elkaar om te gaan en het stellen van duidelijke omgangsregels, stimuleren we een veilig klimaat voor kinderen, leerkrachten en ouders.

Sociale vaardigheden overal

Het bevorderen van de sociale emotionele vorming en gezond gedrag is er op gericht de leerlingen kennis, inzicht en vaardigheden aan te leren die passen bij henzelf en hun omgeving. De leerlingen leren dat de omstandigheden en opvattingen van mensen wisselend kunnen zijn en we willen de leerlingen leren daar adequaat mee om te gaan. Dit vakgebied staat niet op zichzelf maar heeft raakvlakken met alle vakgebieden en schoolsituaties. Het is dan ook een punt van aandacht voor de leerkrachten door het hele lesprogramma heen.

We werken met de methode ‘Kinderen en hun sociale talenten’, bij kleuters tevens ‘Bino en zijn sociale talenten’. In Trefwoord komen we veel thema’s tegen die met sociale vaardigheden te maken hebben. In ons schoollogo komen we ook sociale normen en waarden tegen. Op deze manier zijn sociale vaardigheden in de dagelijkse omgang met elkaar verweven.

Kinderen volgen in de groep

Om de sociale veiligheid en welbevinden van leerlingen te meten, gebruiken we daarvoor het instrument ZIEN. De leerkracht volgt het kind én de groep door twee keer per jaar de vragenlijsten in te vullen. Hiermee krijgen we een beeld van de groep en van elke leerling individueel.
Leerlingen vanaf groep 5 vullen ook tweemaal per jaar een vragenlijst in. We vinden het belangrijk om te weten hoe leerlingen zelf denken over hun sociale competenties. De uitkomsten van deze meting worden naar de inspectie gestuurd. Hiermee voldoen we als school aan de wettelijke verplichting om de sociale veiligheid onder de leerlingen te monitoren.

Pestprotocol

De school hanteert een pestprotocol. Hiervoor gebruiken we KiVa, een succesvol programma dat effectief is bij het voorkomen en oplossen van pesten. Lees meer over KiVa.

Het belang van sociale competentie

Het vermogen om zich sociaal competent te gedragen, komt kinderen niet aangewaaid. Het belang van sociaal vaardig gedrag ondervindt elke leerkracht echter dagelijks in de lespraktijk. Naarmate de groep zich sociaal competenter gedraagt, verbetert de sfeer in de groep. Kinderen voelen zich veilig, zijn gemotiveerd en presteren beter. Ook voor de leerkracht levert dit belangrijke ‘winst’ op. Minder ergernis en frustratie, meer tijd voor individuele ondersteuning van leerlingen die dit nodig hebben; kortom een duidelijke win-win-situatie!

Het ontwikkelen van sociale competentie

Om zich sociaal competent te kunnen gedragen, hebben kinderen kennis en vaardigheden nodig; al doende ontwikkelen zij een sociaal competente houding.

  • Kennis: weten hoe het ‘hoort’.
  • Vaardigheden: die kennis in praktijk kunnen brengen.
  • Houding: die kennis en vaardigheden ook in praktijk willen en durven brengen.

Er zijn acht categorieën:

1. Ervaringen delen
Deelt de leerling met anderen wat hem bezighoudt, zowel de positieve als de negatieve ervaringen? Heeft hij plezier met andere kinderen?

2. Aardig doen
Benadert de leerling andere leerlingen op een positieve manier en draagt hij zorg voor anderen?

3. Samen spelen en werken
Kan de leerling met anderen iets tot stand brengen: overleggen, afspraken maken en ideeën inbrengen?

4. Een taak uitvoeren
Hoe gaat de leerling om met opdrachten? Denk hierbij niet alleen aan schoolse taken, maar ook aan andere taken, zoals de planten water geven, het bord schoonmaken, de klas opruimen en dergelijke.

5. Jezelf presenteren
Hoe beweegt de leerling zich onder de mensen; hoe gemakkelijk maakt hij zich kenbaar?

6. Een keuze maken
Gaat de leerling impulsief te werk? Blijft hij bij een beslissing? Hoe gemakkelijk hakt hij een knoop door? In hoeverre beslist de leerling zelf en in hoeverre laat hij zich leiden door anderen?

7. Opkomen voor jezelf
Hoe gaat de leerling om met weerstand? Kan hij voor zichzelf zorgen? Vraagt hij op tijd om hulp?

8. Omgaan met ruzie
Kan de leerling een verschil van mening of een belangentegenstelling oplossen, zonder dat het leidt tot een knallende ruzie?

Tips voor thuis

Wat kunt u zelf doen aan sociale competenties?
Geef zelf het goede voorbeeld. Uw kind doet na over wat ú doet!

  • Praat regelmatig met uw kind, vraag wat hij meemaakt, wat hij denkt en wat hij voelt. Vertel ook iets over uw dag.
  • Luister langer dan u gewend bent. Uw kind moet soms eerst even loskomen voordat hij op de praatstoel zit.
  • Let vooral op wat uw kind goed doet en geef daar complimentjes voor.
  • Steek wat extra energie in de dingen die uw kind moeilijk vindt. Speel bijvoorbeeld vaker een gezelschapsspelletje ‘Mens erger je niet’ als uw kind niet tegen zijn verlies kan.

Kortom: samen kunnen we iets doen aan de sociale competentie van uw kind. Want sociale competentie moet je leren. Zowel op school als thuis!